Juda verwekte Peres en Zerach bij Tamar, Salmon verwekte Boaz bij Rachab, Boaz verwekte Obed bij Ruth, Obed verwekte Isaï, 6Isaï verwekte David, de koning. David verwekte Salomo bij de vrouw van Uria,

Mattheüs 1 vers 3 a, 5 en 6.

Dit jaar is het thema van de Protestantse kerk “Aan Tafel” en dat thema wordt ook vastgehouden in de adventstijd. Het thema luidt dan “Aan Tafel- plek voor iedereen”. Als lezingen voor de adventszondagen is ervoor gekozen om de stamboom van Jezus Christus te volgen en op zondag wordt er aandacht gegeven aan de vijf bijzondere vrouwen die in deze stamboom genoemd worden. Het zijn Tamar, Rachab, Ruth,Bathseba en Maria. Allemaal vrouwen met een bijzonder verhaal die samen wijzen naar Jezus. In de.bloemschikking van dit jaar zal iedere zondag aan één van hen aandacht geschonken worden. Welke keuze de voorgangers maken voor hun preek weet ik niet, maar ik zal er in ieder geval in de kerstnachtdienst op terug komen. In deze meditatie wat meer aandacht voor dat geslachtsregister van Matheus 1.

Het geslachtsregister

De evangelist Matheus probeert in dit eerste hoofdstuk meteen aansluiting te vinden met het oude testament, de boodschap van dit eerste hoofdstuk is: De komst van Jezus Christus is vervulling, dat wat door de profeten is voorzegt komt nu uit. Matheus noemt drie rijtjes van 14 namen, het eerste rijtje gaat over de aartsvaders, het tweede over het koningshuis en het derde over het voorgeslacht van Jezus. In zijn stamboom spelen drie personen de hoofdrol, eerst Abraham als vader van alle gelovigen, dan David die een eeuwig koningshuis is beloofd en dan Jezus Christus. Jezus staat voor redding en Christus voor gezalfde.
Matheus wil eigenlijk hiermee zeggen Jezus is de nieuwe koning en alles wat aan Hem toebehoort noemt Matheus het koninkrijk. En dat begint nu.

De vijf vrouwen.
Waarom die vier vrouwen worden genoemd? Nou ik denk om daarmee de weg vrij te maken voor Maria. Stel je voor dat er alleen maar mannen werden genoemd en dan ineens krijgt een vrouw de hoofdrol. Daar speelt nog iets mee, in de ogen van de joden heeft Maria een grote fout begaan. Ze is zwanger geraakt voor dat ze is getrouwd. In de wetten van Mozes staan daar strenge straffen op.

Met het noemen van deze vier vrouwen met allemaal een bedenkelijke reputatie laat Matheus zien dat Gods wegen ondoorgrondelijk zijn en dat Hij mensen kan gebruiken die wij allang hadden afgekeurd. Wie in dit verhaal nog even verder leest komt een engel voorbij die precies vertelt hoe het zit. Maria is zwanger van de Heilige Geest. De hemel grijpt zelf in. En voor de eerste lezers is dat heel begrijpelijk, want ook in het oude testament komen we dat geregeld tegen dat engelen ingrijpen.  Vier vrouwen dus met ieder een eigen verhaal. Tamar, Rachab en Ruth zijn van niet joodse afkomst. Het is dus niet alleen een joodse aangelegenheid, de heidenvolken doen ook mee. En Tamar en Rachab laten zich in met prostitutie en daarmee doen ze volgens joodse begrippen niet meer mee. Bathseba wordt hier niet eens met haar eigen naam benoemd, ze was immers de vrouw van Uria die door de begeerte van David bij hem vandaan is gehaald.  Toch zijn het deze vier vrouwen die door hun toedoen zorgen voor nageslacht en redding. En zonder dat ze het zelf hebben geweten, gaf God hun een bijzondere rol en waren ze de kralen in de ketting van Gods plan. 

Boodschap voor nu
Voor ons zitten er volgens mij twee boodschappen in:

1. Iedereen doet mee. Ook die mensen die wij al hadden afgeschreven, maar die God nog heel goed kan gebruiken. In de kerk is plek voor iedereen!
2. We kunnen van al deze vrouwen leren dat ze zich dienstbaar op stelden voor een hoger plan. Zoals Maria dat zelf verwoorde “Zie de dienares van de Heere, laat mij geschieden overeenkomstig uw woord.”
3. Zo waagde Rachab haar leven, verliet Ruth huis en haard en droeg Maria de schande van haar zwangerschap. Zo proberen wij in ons leven te ontdekken hoe wij ons in dienst kunnen stellen van een hoger plan.

Ik sluit af met een gedicht (lied) uit de bundel “liederen en gebeden Iona en Glasgow”

Er is een lijn van vrouwen
Er is een lijn van vrouwen, van Eva af een lijn.
wier rol in de geschiedenis alleen Gods werk kan zijn.
Hoewel in alle eeuwen hun stem verzwegen is.
God gaf hun om hun zegen moed en betekenis.

Kom zing het lied van Sara die lachend moeder werd,
en zing het lied van Tamar, die opkwam voor haar recht.
en zing het lied van Hanna, die droeg tot God haar klacht.
en zing dat eens Maria Gods woord ter wereld bracht.

Er is een lijn van vrouwen die tegen macht en wet
hun volk het leven gaven, ze hebben het gered.
Hoewel, ondanks triomfen, geen ophef is getoond
God heeft hun huis doen groeien, hun lieve list beloond.

Kom zing het lied van Sifra en Pua die ’t bevel
om jongetjes te doden weerstonden bij de Nijl,
en zing het lied van Rachab, van vrijheid langs haar koord,
en zing het lied dat Esther voorkwam een massemoord.

Er is een lijn van vrouwen – die hadden Jezus lief,
die boden Hem gastvrijheid en zagen hoe Hij stierf
Terwijl hun nieuws verdacht was, als onzin afgedaan,
stond Jezus in hun midden, verrezen, opgestaan.

Dus zing het lied van Anna, die zag het Christuskind,
en zing het lied van Marta, die Jezus heeft gediend,
en zing van de Maria’s, die hebben goed gedaan
en op de hemelbruiloft aan Jezus ’tafel staan.

Pieter Knijff

Deze meditatie is gepubliceerd in de Tsjerkepraat van november 2022