Daarom verheugt zich mijn hart en juicht mijn ziel,
mijn lichaam voelt zich veilig en beschut.
U levert mij niet over aan het dodenrijk
en laat uw trouwe dienaar het graf niet zien.
U wijst mij de weg naar het leven:
overvloedige vreugde in uw nabijheid,
voor altijd een lieflijke plek aan uw zijde.

Psalm 16: 9 t/m 11

De film
Binnenkort komt Walt Disney met de animatiefilm “Soul” (= ziel). Je kunt hem vanaf half november bekijken in de bioscoop. Ene Joe Gardner is muziekleraar en droomt van een succesvol bestaan als jazzmuzikant.

Dan krijgt hij uiteindelijk een uitnodiging om op te treden. Joe al helemaal blij, dit is de doorbraak in zijn carrière. Onderweg naar het optreden valt hij echter in een straatputje zonder deksel. En komt hij terecht in de wereld van de zielen. In de film laat men op een komische wijze zien hoe Joe zijn unieke “zelf” terugvindt en probeert men aandacht te vragen voor wat er werkelijk belangrijk is in het leven.

Op zich is die aandacht voor de ziel redelijk uniek. In onze samenleving is voor veel mensen de ziel verdwenen. Wetenschappers willen van geen ziel meer weten, de mens is puur lichamelijk, niet meer dan een klomp moleculen of cellen. Echter de zoektocht naar de innerlijke rust brengt de filmmaker blijkbaar terug naar de ziel.

De Bijbel
In de Bijbel wordt gesproken over het bestaan van ziel en lichaam. Als God de levensadem in ons blaast, worden ziel en lichaam met elkaar verbonden. Daarbij is het belangrijk te weten dat God ons goed en eeuwig heeft bedoeld. Het is de zonde die dat heeft aangetast. Als God ons ziet, ziet Hij ons dus als volmaakte (zoals bedoeld) en als verminkte ziel (wat er door de zonde van geworden is). Dat moeten we wel voor ogen houden.

De Bijbel leert ons dat het natuurlijk is dat de ziel zich keert tot God. God afwijzen is onnatuurlijk. Zoals een kind van nature loyaal is aan zijn ouders, zo probeert een mens van nature God lief te hebben. Geloven is volgens de Bijbel een relatie aangaan, waarbij God spreekt en de mens antwoordt.

En de Bijbel leert ons, dat als gevolg van de zonde, ons lichaam eindig is. Het zal tot stof terugkeren en de ziel mag bij God terugkomen en daar een eeuwig bestaan hebben. Tenminste als die ziel het verlangen heeft om bij God te zijn. God geeft ons ook de keuze om Hem af te wijzen.

In de Bijbel zijn ziel en lichaam met elkaar verbonden. Niet alleen maar aandacht voor het lichaam, zoals dat in onze tijd gebeurt. En ook niet alleen maar aandacht voor de ziel. We leren van de Here Jezus hoe belangrijk het herstelde en volmaakte lichaam is. Juist in de wonderen laat Hij zien hoe belangrijk een lichaam kan zijn en Hij belooft ons een vernieuwd lichaam bij de wederkomst.

Anders dan in de film
In de film is er aandacht voor de ziel en zelfs voor de ziel na de dood. Maar God ontbreekt. De ziel vindt in de film pas rust als je je innerlijke “IK” hebt gevonden.

In de film is er een groot verlangen naar deze aarde. Daar alleen kun je tot jezelf komen. Er wordt niet gesproken over een eeuwig bestaan in de hemel. Evenmin spreekt men erover dat het ware zelf alleen bij God bekend is. Die kent je nog veel beter dan jij zelf (Psalm 139). Verder lijkt in de film de ziel tot rust te komen door voldoening, die je kunt vinden in de muziek, sport of prestaties. Maar de Bijbel zegt dat niet de schat in jezelf je gelukkig maakt, maar de schat in de akker (Mattheüs 13: 44-46).

Psalm 116
In psalm 116 gaat het over die innige liefdesverhouding tussen de ziel en God. Zoals twee mensen elkaar de liefde kunnen verklaren in de woorden “ik hou van jou”, zo spreekt de dichter hier zijn gevoelens uit voor God. De dichter spreekt van een onwankelbaar vertrouwen dat God zijn ziel niet overlevert aan de dood. Maar dat zijn ziel pas rust vindt, als die God gevonden heeft en pas overvloedige vreugde ervaart in Gods nabijheid.

Zo zijn wij ons bewust van onze ziel. De ziel spreekt over ons innerlijk en dat wat er echt toe doet. En die ziel vraagt erom om goed verzorgd te worden. Die vraagt om goede keuzes te maken. Ik sluit af met een lied uit de Opwekkingsbundel. In het lied komt de zo noodzakelijk aandacht voor de ziel naar voren.

Stil mijn ziel wees stil
en wees niet bang
voor de onzekerheid van morgen
God omgeeft je steeds
Hij is er bij
in je beproevingen en zorgen

God U bent mijn God
en ik vertrouw op U
en zal niet wankelen
Vredevorst vernieuw een
vaste geest binnen in mij
die rust in U alleen

Stil mijn ziel wees stil
en dwaal niet af
dwars door het dal zal Hij je leiden
stil, vertrouw op Hem
en hef je schild tegen de pijlen van verleiding.

Stil mijn ziel wees stil
en laat nooit los
de waarheid die je steeds omarmd heeft
wacht, wacht op de Heer
de zwartste nacht
verdwijnt wanneer het daglicht doorbreekt.

God U bent mijn God…
ik rust in U alleen

Opwekking 717

Pieter Knijff

Deze meditatie is gepubliceerd in de Tsjerkepraat van september 2020