Dit leidde tot grote onenigheid met Paulus en Barnabas en mondde uit in een felle woordenstrijd. Besloten werd dat Paulus en Barnabas, samen met enkele andere leerlingen, naar Jeruzalem zouden gaan om deze kwestie voor te leggen aan de apostelen en de oudsten.
Handelingen 15:2

Het probleem
Meestal hebben we een hekel aan vergaderen en bijeenkomsten. Tenzij er grote belangen spelen die ons zelf raken. Mooi voorbeeld is het overleg over onze pensioenen. Daar vindt iedereen wel iets van, omdat we er allemaal mee te maken hebben. Jongeren moeten premie betalen en ouderen hebben behoefte aan zekerheid. Mooi dat er mensen zijn die daarover discussiëren en daar uiteindelijk ook besluiten over nemen, die algemeen geldend zijn en die orde, rust en zekerheid bieden aan alle inwoners in Nederland.

Dat gebeurt zo nu en dan ook in de gemeente van onze Here Jezus Christus. Voor de eerste keer in 48 of 49 na Christus en we lezen dat in Handelingen 15. Zoals meestal ontstaan de spanningen op de werkvloer. Nu ook. Een aantal joodse leraars die zich rekenen tot de christenen stellen dat je alleen maar een beroep op God kunt doen, als je je laat besnijden. Immers je doet een beroep op de God van de joden en dat kan alleen maar als je jood bent.

Dat geeft veel discussie. De besnijdenis is voor oudere mannen een pijnlijke aangelegenheid. En die niet joodse mannen denken er niet over hun eigen vaderland en paspoort op te geven voor een joodse identiteit. Daar komt nog een principieel probleem bij, er is geen behoud uit de wet of de joodse reinheidsvoorschriften, maar uit genade. We lezen het in de tekst: er ontstond grote onenigheid. Het probleem tussen christenen van joodse komaf en heidense komaf was geboren.

De oplossing
Het probleem zal moeten worden uitgesproken. Gelukkig niet uitgevochten, zo gaan volgelingen van Jezus niet met elkaar om. Dat gebeurt in de moedergemeente van het christendom. De gemeente in Jeruzalem, de gemeente van Handelingen 2, waar de Heilige Geest Zijn werk begon. Er wordt een bijeenkomst georganiseerd tussen de oudsten van de gemeente, zeg maar de kerkenraad en een aantal apostelen. We lezen dat Jacobus, de broer van de Here Jezus namens de oudsten spreekt en Petrus namens de apostelen. Het is een publieke aangelegenheid, de gemeenteleden zijn erbij.

Opmerkelijk is dat men de oplossing zoekt in de wil van God en dat men wil aansluiten bij wat de Bijbel voor ogen heeft. Uiteindelijk komt men tot een besluit, waarbij alle partijen gehoord zijn en waarbij recht wordt gedaan aan alle betrokkenen. Om het besluit officieel vast te stellen wordt het op papier gezet en wordt het door twee getuigen naar de betrokken gemeenten teruggebracht. Van deze hele handelswijze kunnen wij nog steeds veel leren wanneer wij discussie hebben in ons land of in de kerk.

Het besluit
Het besluit is met veel wijsheid omgeven. De joden wilden graag dat de christenen zich zouden gedragen als een heilig volk: besneden, meedoen aan de reinheidsrituelen, mee doen aan de spijswetten, de sabbat vereren en de joodse feesten mee vieren. De vergadering besluit dat dat niet allemaal nodig is. Maar wel dat de christenen moeten breken met de wereld. Geen afgoden, geen bijgeloof en geen ontucht. In de oudheid werden goden vereerd om het succes, de vruchtbaarheid en de kracht.

Gevolg was vrije seks, feesten en maaltijden met veel drank en eten en het aanbidden van afgoden. Daar moesten de heidenen afstand van nemen als ze Jezus wilden volgen. Het verschil moest zichtbaar blijven.

Gevolgen voor ons
Wat er daar in Jeruzalem besloten is heeft grote gevolgen voor ons. Wij mogen christen zijn in onze cultuur en hoeven ons niet te voegen naar joodse gebruiken. Ons behoud ligt niet in heiliging en de wet, maar in de genade. Wel moeten we op Jezus vertrouwen en Hem navolgen. Daarnaast hebben we een prachtig voorbeeld van hoe wij in de kerk dienen om te gaan met geschillen. Zo nu en dan is het nodig om een vergadering bijeen te roepen. Om dwaalleer te weerstaan, om de eenheid te bewaren en om te doen wat God van ons vraagt. In dat alles wordt ons als gemeente betrokkenheid en ons gebed gevraagd.

Pieter Knijff

Deze meditatie is gepubliceerd in de Tsjerkepraat van juni 2019