Alles wat adem heeft, loof de HEER. Psalm 150: 6

Inleiding
Het thema van de komende huisbezoeken is “Alles wat adem heeft loof de Heer” en ook op de ouderenzondag op 12 november wil ik aandacht besteden aan dit thema. En zo mogelijk kom ik er in dit seizoen nog eens op terug. Zingen en muziek maken is een belangrijk onderdeel van ons geloofsleven. De kerkvader Augustinus zei “Zingen is dubbel bidden” Zingen doe je met lichaam en ziel, met mond en hart en je uit je in woorden en gevoelens. Bij zingen kom je helemaal in beweging! Als het om geloofstaal gaat dan uiten we onze vreugde, dankbaarheid en lofprijzing en daarnaast ons verdriet, onze wanhoop en onze angsten. In het lied kun je dus al je gevoelens kwijt! Zingen is contact hebben met God, met je eigen ziel en met elkaar. Vandaar dat we veel samen zingen in de erediensten.

De bijbel
Muziek maken en zingen komt in de Bijbel veelvuldig voor. De eerste keer komen we muziekinstrumenten tegen in Genesis 4: 21. De eerste mensen zijn er nog maar pas en dan lezen we over Jubal, een zoon van Lamech: “Zijn broer heette Jubal; hij werd de stamvader van allen die op de lier of de fluit spelen.” Weten we nu ook waar het woord jubelen vandaan komt. De eerste mens wist dus van muziek maken.

In Genesis 31: 27 lezen we opnieuw over zingen en muziek maken. Het klinkt door in het verwijt van vader Jethro als Jacob met zijn gezin stiekem probeert te vertrekken: “Waarom ben je er heimelijk vandoor gegaan en heb je me bestolen, zonder ook maar iets te zeggen? Ik zou je een feestelijk afscheid hebben bezorgd; er zou gezongen zijn en op de tamboerijn en de lier zijn gespeeld.”

En over uitbundig zingen lezen we in Exodus 15: 20-21. Het volk Israël is door de Rietzee gevlucht en behouden aangekomen. Het volk voelt zich enorm opgelucht en we lezen: “De profetes Mirjam, Aärons zus, pakte haar tamboerijn, en alle vrouwen volgden haar, dansend en op de tamboerijn spelend. En Mirjam zong dit refrein: ‘Zing voor de HEER, zijn macht en majesteit zijn groot! Paarden en ruiters wierp Hij in zee.”

En ook in de Bijbel speelt muziek en zang een belangrijke rol in de gemoedstoestand van de gelovigen. Zo lezen we in 1 Samuel 16:23 over David die probeert koning Saul wat op te vrolijken: “En steeds wanneer de geest van God Saul overmande, nam David zijn lier en tokkelde op de snaren. Dat luchtte Saul op en het deed hem goed: de kwade geest liet hem dan voor even met rust.”

David wordt later zelf koning en hij blijkt een heel goed gevoel voor muziek te hebben, bovendien is hij een getalenteerd dichter. Veel Psalmen zijn van zijn hand. En hij is het die de Israëlieten leert zingen en muziek maken. Hoewel hij zelf niet een tempel mocht bouwen is hij het wel die levieten instrueert om muziek te maken. In 1 Kronieken 23: 5 lezen we “Vierentwintigduizend van hen kregen de verantwoordelijkheid voor de eredienst in de tempel van de HEER; zesduizend werden aangesteld als griffiers en rechters, vierduizend als poortwachters en vierduizend kregen tot taak de lofzang voor de HEER te begeleiden ‘op,’ zoals David zei, ‘de instrumenten die ik voor dat doel heb laten maken.”

Eenheid en verscheidenheid
Muziek is iets heel persoonlijks. Je vindt iets mooi of niet. En omdat onze gevoelens eraan te pas komen luistert dat nauw. Er zijn mensen die de Matthäus passion (J.S. Bach 1727) of de Messiah (G.F Handel 1741) heel erg mooi vinden en er graag naar luisteren. Er zijn ook mensen die hier niet van houden. Zo hebben we de psalmen uit de bijbel berijmd en er zijn nog drie verschillende berijmingen in gebruik: Datheen (1566), de oude berijming (1773) en ons huidige psalmboek (1967) En ook hier geldt ieder mens heeft zo zijn favorieten. Nog regelmatig kom ik ouderen tegen die psalmen uit de oude berijming uit hun hoofd kennen en waar deze psalmen een hele belangrijke waarde vervullen. In de vorige Tsjerkepraat heeft onze organist Auke de Boer al iets vertelt over allerlei andere liederen uit verschillende bundels.

Slot
Al die liederen hebben dezelfde functie en vaak hetzelfde doel. Maar dat wil niet zeggen dat je ze ook allemaal mooi vindt. En daar begint het ook een beetje te wrijven. Immers we willen als gemeente vooral samen zingen. Jong en oud, gemeente met verschillende generaties en met een verschillende muziekvoorkeur. Zelf denk ik dat dit weleens veel belangrijker is dan we durven toegeven. Het feit dat we het in de eredienst fijn vinden en dat het ons aanspreekt heeft veel met de muziek en zang te maken. Vandaar dat ik hier aandacht aan wil geven op het groothuisbezoek. Ik sluit af met een lied dat we in de startdienst hopen te zingen. Het is een Engelse hymne gemaakt naar aanleiding van Psalm 150. Het is van H. W Baker en is vertaald door Sytse de Vries. Het staat in zijn bundel “Het liefste lied van overzee” deel 2 lied 58: 1 en 4

Zingt volop Gods lof,
de hemelen rond.
Verblijdt u in Hem,
een lied in de mond.
Gij engelen, machten.
voor Zijn aangezicht.
En zingt u te buiten,
in ’t hemelse licht.

Zingt volop Gods lof,
want waardig is Hij,
mijn blijvende dank,
door Hem toch zijn wij,
tot leven geroepen,
voor liefde bestemd,
besteedt dan uw adem,
aan zingen voor Hem.

Deze meditatie is gepubliceerd in de Tsjerkepraat van 28 september 2023

Pieter Knijff