U hebt Hem lief zonder Hem ooit gezien te hebben; en zonder Hem nu te zien gelooft u in Hem en ervaart u een onuitsprekelijke, hemelse vreugde, omdat u het einddoel van uw geloof bereikt: uw redding. 
1 Petrus 1:8 en 9

In de week van de eenzaamheid bezocht ik een themabijeenkomst over zingeving. Zingeving heeft namelijk veel met eenzaamheid te maken. Als je namelijk met niemand meer je diepste overtuigingen en levensvragen kunt delen is een gevoel van eenzaamheid het gevolg. Op zich best opmerkelijk, die nieuwe aandacht voor zingeving. Een aantal jaren terug was dit onbespreekbaar. Nu hebben zingevingsvragen vooral te maken met een betere kwaliteit van het leven. Op deze themabijeenkomst waren er twee duidelijke doelgroepen: de zorgverleners en de mensen die thuis geen zorg ontvangen, maar die zich mogelijk wel eenzaam voelen. Voor de eerste groep ging het om het verbeteren van de kwaliteit van zorg, voor de tweede ging het om mensen te helpen om te praten over de belangrijke vragen van het leven.

Ik benoem er een paar:
• Waar leef je voor? (Verlangens, zin en doel)
• Voor wie ben jij nog van betekenis? (Mensen, dieren of planten)
• Met wie voel jij je nog verbonden? (Gemeenschappen of families)
• Wat is jouw levensverhaal? (Hoogte- en dieptepunten)
• Heeft jouw leven betekenis in iets groters? (Geloven)

Zingeving gaat dus om het stellen van diepere levensvragen met als doel dat het leven zin krijgt en mogelijk dat je zelfs nog vreugde ervaart. Zingeving is ook nodig om beter te kunnen omgaan met ontstane situaties. Vooral als je iets moet accepteren waar jezelf niet voor gekozen hebt.
Ik vind het bijzonder die vernieuwde aandacht voor zingeving. En toch het schuurt bij mij ook. Zingeving is nooit neutraal. En vanuit het christelijke gedachtengoed plaats ik toch een paar kanttekeningen:

1-Dat je alles zelf moet doen. Je moet jezelf verlossen. In de Bijbel lees ik dat God dat doet. Ik mag het ontvangen. Het heeft te maken met genade, barmhartigheid en liefde. Dat is vaak ook het probleem met andere godsdiensten- je moet het zelf doen- dat kan ook niet anders als je te maken hebt met een dode god.

2- Dat een zinvol bestaan wordt verbonden met genot. Genieten in onze samenleving is heel belangrijk. Lijden en overlijden worden gezien als een aantasting van dat genot. En daarmee wordt meteen het leven als minder zinvol ervaren. Bijbels gezien klopt dat niet. Petrus beschrijft juist in zijn brief dat lijden en ontberingen de vreugde helemaal niet hoeven te temperen, maar juist kunnen verhogen. Lijden is ook loutering. Dat hoor ik trouwens ook in veel verhalen. Tegenslagen in het leven maken je kwetsbaar en afhankelijk. Maar juist in die kwetsbaarheid leer je wat belangrijk voor je is.

3-De angst om je te verbinden. Religie wordt vaak gezien als een inbreuk op individuele vrijheid. Maar juist in de Bijbel lezen we dat we pas echte vrijheid krijgen als we ons verbinden. Verbinden aan Jezus. Verbinden aan Zijn gemeente. Vrijheid in de bijbel is leven in harmonie met God en de medemens en vrij van de machten van Satan. Juist in die vrijheid zit zinervaring en die verleent troost en bescherming.

Petrus windt er geen doekjes om. De vreugde in het leven ontstaat pas echt als je je gered voelt. De vreugde die hij hier bedoelt gaat veel dieper dan aardse vreugde. Raak je volgens hem ook niet meer kwijt, die wordt alleen maar groter naarmate je dichter bij de wederkomst van Jezus komt. Vreugde in de Bijbel is de jubel van je hart, dat heeft dus te maken met voelen, denken en doen. Vreugde behoort in de Bijbel ook tot de vrucht van de Geest (Galaten 5:22). Die vreugde ontstaat omdat God zich met ons verzoent, Hij voor ons het eeuwige leven op het oog heeft en we in dit leven veel goede gaven van God mogen ontvangen. Mogelijk kan juist die vreugde, die Petrus hier benoemt, onze grootste zinervaring zijn.

Pieter Knijff

Deze meditatie is gepubliceerd in de Tsjerkepraat van oktober 2019