Vertrouw op de HEER met heel je hart, steun niet op eigen inzicht. Denk aan Hem bij alles wat je doet, dan baant Hij voor jou de weg. Wees niet eigenzinnig, maar heb ontzag voor de HEER en ga het kwaad uit de weg.
Spreuken 3: 5-8

Levenskunst
De maand januari is de maand van de goede voornemens. Als ik zo onderweg wat om mij heen hoor, dan zou ik de volgende top vijf van goede voornemens kunnen maken:

1. Gezonder eten en meer bewegen.
2. Stoppen met een verslaving: drank, roken, drugs, porno, gokken of vul zelf maar in……
3. Meer tijd vrij maken voor de ander: bezoek, hulp of vrijwilligerswerk.
4. Beter met geld omgaan en minder schulden maken.
5. Relaxter leven: minder moeten.

Het zijn er nogal wat, mogelijk ook teveel. Toch zie je hierin het verlangen naar een beter leven. En dat vind je in de Bijbel terug in het boek Spreuken. Het boek Spreuken behoort tot de wijsheidsliteratuur. Wijsheid betekent in de Bijbel de kunst om te leven. Het heeft te maken met de kunst van de ambachtsman die door ervaring, kennis en goed gereedschap in staat is om er iets moois en iets goeds van te maken. Wijsheid is de kwaliteit die mensen in staat stelt om in de vaak ondoorzichtige en niet voorziene ontwikkelingen in het leven overeind te blijven of die zelf in hun voordeel te beïnvloeden. Het is dus veel meer dan kennis.

IQ of GQ?
Wijsheid in het dagelijkse leven is meestal verstandig zijn of het beste uit het leven halen. In het bedrijfsleven of onderwijs spreekt men vaak van een IQ, een mate van intelligentie, men denkt dan aan kwaliteiten als; hoe iemand kan leren, begrijpen of handelen.
Maar bij Wijsheid in de Bijbel ligt dat anders. De Bijbelse wijsheid begint bij het ontzag voor God. Bijbelse wijsheid is de kunst om te leven ten overstaan van God, voor Hem en met Hem in de wereld die Hij geschapen heeft en met de schepsels die Hij geschapen heeft. GQ dus, wat wijs is bij God.

De goede voornemens in Spreuken
De schrijver van Spreuken is door levenservaring tot een aantal conclusies gekomen. Hij deelt die graag met ons in vijf punten:

• Vertrouw op God met je heel hart. Dat betekent dus alleen op God vertrouwen en niet op afgoden in je leven. Afgoden zijn de dingen, waarvoor je bereid bent om grote offers te brengen, dingen waar we gelukkig mee denken te worden of die een concurrent worden van God.
• Steun niet op eigen inzicht. Het punt van deze tijd. Het individu is vaak tot hoogste norm verheven. Ik ben het middelpunt van het universum. Alle gezag komt mij toe. Mijn waarheid en overtuiging zijn algemeen geldend. Klopt dus niet!
• Ga het kwaad uit de Weg. De schrijver vraagt van ons een scherp onderscheidingsvermogen tussen dat wat goed is en dat wat kwaad is. Niet alleen in onze eigen ogen, maar ook in Gods ogen. En alles wat kwaad is kunnen we beter vermijden.
• Heb ontzag voor God. Houd rekening met wat God van jou verwacht. Een wijs mens is een mens die bereid is om zich door de Bijbel te laten corrigeren. Jezus is uiteindelijk zelf de vervulling van de wijsheid, wijsheid is dus ook gehoorzaam zijn aan Jezus. Hij is het die je oproept om met heel je hart, ziel en verstand lief te hebben.
• Denk aan Hem bij alles wat je doet. Dat wil zeggen verbind je geestelijke leven en je werkelijke leven. Waar je hart van overtuigd is, dat vind je terug in je wijze van leven en handelen. En dat geldt op alle terreinen van je leven.

In alles wat ik gehoord heb, heb ik weinig mensen gehoord die het goede voornemen hebben om liefdevoller, gehoorzamer en trouw voor God te leven.

Mogelijk kunnen de meest gangbare voornemens vervangen worden door de bovenstaande spreuken. Wie dat van plan is, dient rekening te houden met een uitspraak van Tim Keller: “Spreuken zijn als harde snoepjes, je moet erop zuigen en niet bijten”.

Ik wens je veel succes.

Pieter Knijff

Deze meditatie is gepubliceerd in de Tsjerkepraat van januari 2019